Lezen en schrijven met Lievaart Vormgeving & Communicatie
‘’Familiebedrijven lezen en schrijven met elkaar.”
Etappe 8 Rotterdam-Rotterdam | 17 juni 2021
Start Prins Pieter Christiaanstraat 61, Rotterdam | Van Steensel Assurantiën
Finishplaats Prins Pieter Christiaanstraat 61, Rotterdam | Lievaart Vormgeving & Communicatie
Etappewinnaar Inge Lievaart
‘Ik weet nog goed dat ik Cor van Steensel voor het eerst ontmoette. Dat was op mijn kantoor aan de Metaalhof in Rotterdam-Prins Alexander. Dat moet omstreeks 1994 zijn geweest. Cor was een eh… ja hoe moet ik het zeggen…. een nogal eh… markante man…’
Aan het woord is de 77 jarige Rinus Lievaart, naamgever, oprichter en voormalig eigenaar van de bovenburen van Van Steensel Assurantiën. Na een paar minuten wordt al duidelijk hoe hecht de banden tussen beide familiebedrijven zijn. Menige bespreking vond de afgelopen tijd al plaats in ofwel het kantoor van Lievaart Vormgeving & Communicatie, dan wel in de vergaderruimte die Van Steensel en Lievaart op de eerste etage gemeenschappelijk delen.
Rinus Lievaart: ‘Voor een familiebedrijf doe je op de een of andere manier toch altijd nét een stapje meer.’
Inge Lievaart: ‘Het is een klik, vaak heb je aan een paar woorden genoeg.’
Kees van Steensel: ‘Wij kunnen lezen en schrijven met Lievaart.’
De geestelijk vaders van de samenwerking luisteren dus naar de namen Cor en Rinus. Vakmannen pur sang, stammend uit de generatie van niet lullen, maar poetsen. Over het gegeven “vakmannen” heeft Rinus al meteen een juweel van een anekdote:
‘Cor komt dus binnen bij ons. Hij was niet tevreden over zijn toenmalige reclamebureau en zocht een nieuwe partner voor zijn advertenties die hij overigens zelf bedacht en zelf ook maakte. Cor kon fantastisch tekenen. Een beetje cartoonachtig. Wij hoefden het alleen maar uit te voeren. “Jullie zullen er wel geen verstand hebben”, zei ie hahaha…. ja dat zei-ie echt…’
‘Ja dat was mijn vader inderdaad ten voeten uit…’, beaamt Kees in die inmiddels karakteristieke mix van verwondering (toch iedere keer weer), onvervalste trots, maar bovenal respect, als zijn excentrieke maar oh zo lieve vader ter sprake komt.
‘Mijn vader had het beroemde boek van Ogilvy gelezen, een autoriteit op reclamegebied. Dat was zo’n beetje zijn bijbel. Meer hoefde je volgens Cor niet te weten over reclame…’
Als Rinus zijn generatiegenoot Cor omschrijft, herleven oude tijden:
‘Ik wist niet wat ik hoorde. Ik was, ben, natuurlijk weldegelijk een vakman. Ik ben grafisch opgeleid en was oorspronkelijk actief in de huis-aan-huis-bladenbusiness hier in de Alexanderpolder voor de Sijthoff Pers. Op een gegeven moment was er sprake van dat alles verkocht zou worden… ik kon meegaan, maar daar zag ik geen toekomst in. Ik had inmiddels veel kennis opgedaan en natuurlijk een aardige klantenkring opgebouwd. Ik was een jaar of 45, getrouwd en had twee dochters dus het was toch best een beslissing om voor mijzelf te gaan. Voor de bank had ik een ondernemingsplan gemaakt dat aan het eind van het jaar 10 duizend gulden bleek af te wijken… ja naar boven toe hè hahaha!’
‘Cor wilde in zijn advertenties het
warme bakker gevoel uitstralen.’
Je zou kunnen veronderstellen dat reclamevakman Rinus zich in zijn beroepseer voelt aangetast en dus beleefd bedankt voor de opdracht van Cor die noch als vraag noch als verzoek had geklonken. Maar niets blijkt minder waar:
‘…ik vóelde dat Cor het goed bedoelde. We hadden meteen een klik. Ik weet nog goed dat Cor het had over het warme bakker gevoel dat Van Steensel als verzekeringskantoor wilde uitstralen. Ik snapte precies wat hij bedoelde. Dat streven hadden en hebben wij namelijk zelf ook!’
De geest van Cor van Steensel was niet alleen creatief maar ook vooruitziend. Zo lanceerde hij het idee om
een krantje te gaan maken. Een soort nieuwsbrief, maar dan nét effe anders. De Nieuwskrant mondde uit in de Van Steensel Assurantiën Plus, kende onlangs zijn 43e editie en wordt thans in een oplage van maar liefst 24.550 stuks gedrukt. Vanzelfsprekend ligt de vervaardiging van de Van Steensel Assurantiën Plus sinds dag één in handen van Lievaart. Een van de eerste exemplaren kwam bij de riskmanager van Unilever terecht. Rinus Lievaart:
‘Die was razend enthousiast. De volgende dag kwam Cor langs op kantoor… hij gooide zijn platte pet op de kapstok zoals hij altijd deed en las vol trots de brief voor die die man van Unilever hem had gestuurd over de Nieuwskrant. Dat was zijn manier om een compliment over te brengen… mooi toch…’
De duik in het verleden, zonder zwembandjes, doet Rinus zichtbaar goed. Na de plons begint het voorzichtige
watertrappelen waarna het zwemmen kan beginnen. Baantjestrekken. Dat doet een ondernemer het liefst. Dan houd je het het langste vol. Want golven zijn er ook. De reclamewereld verandert, de computers doen hun intrede, in de MKB gaat de hand steeds meer op de knip als het om reclamebudgetten gaat. De wereld verandert zienderogen. Zijn dochter Inge komt de gelederen versterken:
‘Ik werkte als secretaresse bij Coopers & Lybrand. Hartstikke leuk werk op zich, maar ik wilde ook mijn vader helpen. In 2002 trad ik bij hem in dienst… kijk, het bedrijf van mijn vader hóórde gewoon bij ons gezinsleven. Vaak aten we ’s avonds nog op kantoor, als het werk nog niet af was. Mijn moeder Elly kookte, deed het huishouden én de boekhouding op de zaak. Het waren, zijn, harde werkers hoor mijn ouders…’
De kredietcrisis van 2008 hakt er stevig in. Eerste bezuinigingspost van het MKB? Het reclamebudget. Ook Lievaart Vormgeving & Communicatie ontkomt er niet aan. Hoe hard je ook werkt, hoe trouw je je ook opstelt naar je klanten, it takes two to tango. Rinus moet bezuinigen hetgeen Inge doet besluiten om terug te keren naar PWC (het voormalige Coopers & Lybrand).
In 2008 is Rinus 64 jaar – hij moet eerdaags beslissingen maken over zijn toekomst, lees opvolging. Als het stof van de kredietcrisis eenmaal is gedaald, besluit Inge terug te keren naar het bedrijf van haar vader en dit keer voorgoed. We schrijven donderdag 1 januari 2009 als Inge het Lievaart Vormgeving & Communicatie definitief overneemt.
‘Ik ben gek op de dynamiek en
de creativiteit van ons vak!”
Wanneer kreeg Rinus eigenlijk door dat zijn dochter Inge wel eens zijn opvolger zou kunnen zijn?
‘Dat weet ik nog heel goed, want daar had ik mooie testcase voor. We hadden een mooie opdracht binnen van het Instituut Kaderopleiding dat onder meer werkt voor de politie en brandweer. Dat deed Inge perfect. Het nam alle twijfels weg.’
De ogen van zijn dochter glimmen van trots. Hoe oud we ook zijn, kinderen blijven gevoelig voor de trots van hun ouders.
‘De samenwerking tussen mijn vader en mij lijkt in alle opzichten op die tussen Cor en Kees. Mijn vader was ook best hard voor mij. Direct. Dat botste wel eens ja, maar ik heb ook vreselijk veel van hem geleerd in die jaren. Het ging allemaal niet vanzelf. Ik ben gek op de dynamiek en de creativiteit van ons vak. Ik zou niets anders meer willen.’
Je moet erin groeien, in het leiden van een bedrijf. Het is een proces. Zelfverzekerdheid en twijfel komen en gaan als het getij van de zee. De goedlachse Inge kijkt, ruikt, voelt, leert, maakt fouten, valt, krabbelt weer op, spreekt, lacht, kijkt en leidt. Ze praat graag en als ze luistert praten haar ogen door. Ze kent inmiddels haar pappenheimers, maar dat betekent niet dat zij haar ogen onophoudelijk laat fonkelen, omdat iedere dag nieuwe kansen belooft.
‘Nadat mijn vader definitief gestopt was, koos ik meer en meer mijn eigen richting. In de tijd van mijn vader bestond 80 procent van onze omzet uit printwerk. Nu is dat zo’n 40 procent en bestaat 60 procent uit digitaal werk. Zo bouwen en ontwikkelen we steeds meer websites. In 2016 heb ik Nicky aangenomen en hebben we techneut Martijn als developper als wij er echt niet meer uitkomen. We zitten hier goed, hè Nick?’
Het antwoord van Nicky vertaalt zich in een spontane lach waaraan zij alleszeggend toevoegt: ‘jullie hadden het net toch over familiebedrijven? Nou Rinus en Elly voelen als opa en oma voor mij hoor!’
Nicky is medeverantwoordelijk voor de vormgeving van de website van de 60 Etappes van Van Steensel. Samen met Inge inventariseert zij de teksten en de foto’s van Peter Dane. Nicky en Inge voelen zich als de bovenburen van Van Steensel als vissen in het water. Toch kende de verhuizing van Lievaart van de Metaalhof naar de huidige locatie aan de Prins Pieter Christiaanstraat 61 een kortstondige tussenstop in Capelle:
‘Wij werkten veel samen met Michel Zijderveld van Drukkerij Reproprint, overigens ook een familiebedrijf. Hij zat gevestigd op industrieterrein De Mient in Capelle. Hij had een mooie kantoorruimte voor mij beschikbaar want het pand aan de Metaalhof was te groot, hadden we helemaal niet nodig. Michel kreeg kanker en ging vervolgens failliet. Een half jaar daarna overleed hij…. 49 jaar… het was een trieste tijd. Maar toen belde Kees op…’
Kees: ‘ik vond het zó klote voor Inge… we hadden al zó lang zó fijn samengewerkt dus ik zei…’
Inge: ‘”joh”, zegt Kees, “waarom kom je niet bij mij boven zitten? Ik heb een hartstikke mooie kantoorruimte voor je beschikbaar…” Typisch Kees. Alles kwam toen eigenlijk weer samen, hè pa?’
Rinus lacht terwijl hij zich tegoed doet aan een tweede roomboterkoekje. Met zijn duimen speelt hij met zijn bretels. Hij vraagt Inge om nog een kopje koffie, om er met een knipoog aan toe te voegen: ‘Ik had zelf willen pakken, maar ja… mijn knieën hè…’
Familiebedrijven.
In een wereld die steeds harder, sneller en kouder dreigt te worden houden familiebedrijven ons op de been, want familiebedrijven lezen en schrijven met elkaar.
